Najpopularniejsze w modelarstwie redukcyjnym są zestawy wykonane technologią wtryskową. Niewątpliwą zaletą takich modeli jest ich cena, która wynika z masowej produkcji oraz dostępność. Obok zestawów wtryskowych występują również modele wykonane z żywicy. Zobacz jakie są między nimi różnice!
Najistotniejszą zaletą modeli żywicznych jest ciekawa tematyka. Zwykle są to modele niedostępne w zestawach wtryskowych lub mniej popularne odmiany znanych maszyn.
W dość powszechnej opinii uznawane są jednak za bardzo trudne w budowie, drogie i słabej jakości. Z tą opinią chciałbym wejść w polemikę.
Technologia wykonania czyli jak powstają modele żywiczne
Modele żywiczne powstają w procesie odlewania żywicy w formach silikonowych. Produkcja jest bardziej czasochłonna niż modeli wtryskowych, które są wytwarzane z tworzywa wtłaczanego pod ciśnieniem do stalowych form. Przewaga zestawów żywicznych polega na tym, że umożliwia odlanie dużo dokładniejszych detali niż ma to miejsce przy zestawach wtryskowych. Drobne detale, szczegóły powierzchni to zalety. Do wielu modeli wtryskowych dostępne są dodatkowe detale żywiczne np. koła, uzbrojenie, elementy kokpitów, wnęki podwozia wykonane z żywicy, które są po prostu o wiele dokładniejsze niż wtryskowe odpowiedniki. W modelu żywicznym te dodatki są niejako w standardzie.
Projekt 3D modelu żywicznego
Jak powstają projekty modeli żywicznych
Mówiąc o technologii wykonania modeli z żywic warto wspomnieć, że „matki” czyli wzory części służące do stworzenia formy silikonowej wykonywane są różnymi metodami. Te elementy powstają przez wykonanie danej części od podstaw z różnych materiałów przez autora modelu lub drukowane na drukarce 3D. Ta druga metoda jest w ostatnim czasie popularniejsza i daje lepsze efekty. Model powstaje w programie graficznym, może dzięki temu być lepiej podzielony technologicznie. Może powstać zestaw przyjazny w montażu dla modelarza, a nie przyjazny dla producenta w procesie produkcji.
Wydruki 3D matek modelu żwicznego
Detale decydują o wyglądzie modelu
Decydują często o końcowym odbiorze naszej pracy. Tu jest wielka przewaga zestawów żywicznych nad wtryskowymi. Świetnie zdetalowane wnęki podwozia, kokpity, fotele z pasami, koła i nie tylko. Uzbrojenie podwieszane, sama powierzchnia modelu która niekiedy byłaby trudna lub niemożliwa do wykonania w modelach wtryskowych. Tak jest w większości szczególnie nowych modeli. To wielka zaleta modeli żywicznych. Bardzo często, aby uzyskać podobne efekty do zestawu wtryskowego należy dokupić wiele dodatków takich jak blaszki fototrawione czy pewne detale wykonane właśnie w technologii żywicznej. Tu najczęściej jest to standard. Duża część modeli żywicznych zawiera również blaszki fototrawione mniej lub bardziej bogate czy też osłony kabiny wykonane w technologii vacu. Niektóre modele, szczególnie w większych skalach mogą zawierać elementy odlane z metalu np. golenie podwozia.
Modele żywiczne, zwłaszcza opracowane technologia 3D oferują niezrównany poziom detali. Duże powiększenie modelu PZL P.1 z Arma Hobby
Jakość zestawu żywicznego
Z jakością zestawów żywicznych bywa różnie. Dobrze jest przed decyzją o zakupie zasięgnąć opinii o danym zestawie. W sieci można zwykle znaleźć jakieś recenzje czy relacje z budowy które pomogą podjąć decyzję.
Duże znaczenie ma tutaj same podejście producenta do swojego biznesu, sposób zaprojektowania, zużycie formy silikonowej, rodzaj użytej żywicy oraz „skurcz” żywicy i formy który potrafi się skumulować.
Warto wiedzieć, że formy silikonowe w przeciwieństwie do stalowych maja niewielką trwałość. Umożliwiają wykonanie określonej ilości odlewów po której jakość będzie spadać. Poza tym część odlewów nie udaje się i powinny być odrzucone na etapie produkcji. Nie zawsze tak się dzieje i nie zawsze jest to zła wola producenta. Jeśli traficie na taki przypadek to producent bez problemu wysyła poprawną część. Zdarzyło mi się kilka takich przypadków i wszystkie zostały załatwione pozytywnie, czasem z jakimś gratisem.
Cena modeli żywicznych
Jak wspomniałem na początku zestawy modeli żywicznych są i będą droższe od modeli wtryskowych.
Dla modelarzy którzy chcą zrobić poprawny model i odstawić na półkę zestawy żywiczne nigdy nie będą atrakcyjne cenowo. Ewentualnie tylko tematycznie.
Dla modelarzy którym zależy na dobrym modelu, ładnie zdetalowanym sprawa nie jest już tak oczywista.
Model żywiczny sklejony prosto z pudelka ma często detale niedostępne w modelach plastikowych
Aby wykonać taki nieco ambitniejszy model z zestawu wtryskowego zwykle oprócz samego zestawu podstawowego, który kosztuje kilkadziesiąt złotych (na przykład w skali 1/72), dokupujemy pewna ilość uzupełnień. Mogą być to np. blaszki fototrawione (do kokpitu i na zewnątrz) barwione lub nie, żywiczne koła, śmigło, rury wydechowe, czy też dysza silnika odrzutowego, fotel pilota, uzbrojenie podwieszane. Tablice przyrządów, pasy fotela pilota, sondy, rurki pitota itd. Często jeśli zsumujemy te dodatki (które kupujemy od różnych producentów) wyjdzie nam kwota porównywalna, a czasem wyższa niż cena zestawu żywicznego. A tutaj mamy to wszystko w jednym pudełku. Oczywiście nie każdy modelarz ma ambicje i chęci aby model tak ulepszać. To indywidualny wybór każdego z nas.
Reklama
Kup żywiczne modele samolotów w sklepie Arma Hobby. Przejdź do sklepu.
Za i przeciw modelom żywicznym
Zacznijmy od plusów
- atrakcyjna tematyka modeli
- bardzo dobra jakość detali
- montaż nie jest trudniejszy niż modeli wtryskowych
- multimedialność (wszystko co potrzeba w jednym pudełku)
- łatwa korekcja zdeformowanych części w ciepłej wodzie
- bardzo dobre spasowanie modeli wykonanych w technologii 3D
Minusy:
- cena w porównaniu do modeli wtryskowych w standardzie
- bardziej pracochłonne odcinanie części
- możliwość wystąpienia wadliwych odlewów
Technologia montażu czyli jak sklejać modele żywiczne
Zestaw żywiczny wymaga nieco innej techniki obróbki części niż zestaw wtryskowy. Części w modelu wtryskowym są połączone z ramką wtryskową niewielkimi kanałami. Pozwala to w dość prosty sposób wyciąć część, ale każde miejsce jej mocowania do ramki wymaga obróbki. W zestawie żywicznym część przylega to tzw. Kostki wlewowej. Połączenie z kostka jest większe, natomiast występuje ona z jednej strony części. Jeżeli model jest dobrze „przemyślany” przez producenta część będzie przylegać do kostki wlewowej krawędzią najłatwiejszą do odcięcia i obróbki. Do odcinania części od kostek wlewowych najlepsze są piłki modelarskie (np. „czeska żyletka”, piłki Olfa).
„Czeska żyletka”, modelarska piłka o cienkim, twardym ostrzu.
U niektórych producentów można spotkać już specjalnie przygotowane rowki które ułatwiają prowadzenie piłki przy odcinaniu. Takie rowki umożliwiają też bardzo delikatne i precyzyjne odcięcie części za pomocą rylca. Po odcięciu części od kostki wlewowej i obróbce krawędzi przylegania cześć jest gotowa do montażu. Jeżeli zestaw jest dobrej jakości to już nic nie musimy robić. Części żywiczne kleić najlepiej klejami cianoakrylowymi.
Czym kleić modele żywiczne
W przypadku dużych części lepiej zdecydować się na kleje tzw. „Średnie” które dają chwilę na poprawne ustawienie części, a nie wiążą w 2 sekundy. Nadmiar kleju można usunąć debonderem (środek do usuwania kleju cianoakrylowego). Osobiście preferuję szczególnie do dużych części które maja duże powierzchnie styku stosowanie kleju cianoakrylowego tzw. „cienkiego”. Ma on zbliżone właściwości do klejów „cienkich” Tamiya extra thin, czy Gunze S.
Klej cjanoakrylowy Deluxe Materials. Zobacz więcej na blogu.
Na co należy uważać sklejając modele żywiczne?
Części żywiczne które są relatywnie długie i wąskie potrafią być nieco krzywe czy zdeformowane, natomiast łatwo poprawić w ciepłej wodzie. Taka korekta w przypadku części wtryskowych jest trudniejsza.
W częściach żywicznych czasem zdarzają się pęcherzyki powietrza. Usunięcie ich wymaga pewnej uwagi, zwykła szpachlówka nie pomaga, gdyż są one wąskie i głębokie. Najlepiej w taki pęcherzyk wkleić pręcik z tworzywa, odciąć i dopiero zaszpachlować.
Najgorszym z czym można się spotkać i z czym bardzo trudno sobie poradzić jest tzw. Skurcz. Po prostu części są za małe i nie trzymają skali. W kompletnych zestawach zdarza się to bardzo rzadko. Wystąpi wtedy problem z dopasowaniem do siebie części. Nie jest to jednak nic trudniejszego niż dopasowywanie i szpachlowanie starego zestawu wtryskowego.
Model żywiczny gotowy do końcowego montażu
Podsumowanie czyli dla komu poleciłbym modele żywiczne
Podsumowując modele z zestawów żywicznych wcale nie są przeznaczone tylko dla grona wprawionych i bardzo doświadczonych zapaleńców. Z czystym sercem polecam je średniozaawansowanym modelarzom. Montaż nie jest znacznie trudniejszy niż modeli wtryskowych i średniozaawansowany modelarz czy też początkujący, który opanował podstawy obróbki i sklejania może sobie z nimi poradzić.
Zestawy oferują niecodzienna tematykę i wypełniają luki na rynku modeli wtryskowych. Jakość samych zestawów można łatwo zweryfikować za pośrednictwem recenzji w Internecie, a wadliwe części jeżeli takie się zdarzą bez problemu można reklamować. Jakość i ilość detali jest niewątpliwa zaletą. Wyższa cena to pojęcie względne, szczególnie gdy porówna się do zestawu wtryskowego z dodatkowymi uzupełnieniami. Decyzja należy do Was. Czy zdecyduje temat, czy cena to wybór indywidualny. Tak czy inaczej „nie taki diabeł straszny jak go malują”. Warto spróbować i wyrobić sobie opinie osobiście. Nie jest to takie trudne jak się wydaje.
